ARMSTO Yönetim Kurulu Başkanı Vefa KUZU
Türk savunma ve havacılık sektörü, ürün ve teknoloji alanında yeni başarılara imza attıkça, sektörün ihtiyaçları da ayrıntılarda gizlenmiş, özel konulara doğru derinleşiyor. ARMSTO, böyle özel bir ihtiyaç olan konnektör alanında çalışmak üzere, 4 Kasım’da yola çıktı. Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi ve ARMSTO Yönetim Kurulu Başkanı Vefa Kuzu, ARMSTO’yu nasıl bir vizyonla kurduklarını ve neleri hedeflediklerini, MSI Dergisi okuyucuları için anlattı.
MSI Dergisi: Vefa Bey, öncelikle yeni girişiminizin sektöre hayırlı olmasını diliyoruz. ARMSTO’nun kuruluş fikri nasıl ortaya çıktı?
Vefa KUZU: İyi dilekleriniz için teşekkür ederim. Savunma ve havacılık alanına uzun süredir ilgi duyuyorum. Son 5 senelik süreçte, bu ilgi, iş fikirleriyle birlikte somutlaşmaya başladı. Bu süreçte, sektörü yakından tanıma ve inceleme fırsatı buldum. Sektörün önde gelen isimleriyle, sektörün mevcut durumunu ve geleceğini değerlendirdiğimiz sohbetler ve toplantılar yaptık. Tüm bu çalışmaların ve temasların sonucunda, öne çıkan konulardan biri de konnektörler oldu. Konnektör alanını, her yönüyle inceledik; “Neler yapabiliriz?”, “Bunları nasıl yapabiliriz?” gibi konulara kafa yorduk. Son 3 yılda da bu doğrultuda, bir yandan planlama faaliyetleri bir yandan da Ar-Ge faaliyetleri yürüttük. Bu sürecin sonunda da 4 Kasım’da, ARMSTO’nun kuruluşunu gerçekleştirdik.
MSI Dergisi: Konnektör, savunma ve havacılık sistemlerinin alt seviyede yer alan, özel bir bileşeni. Sektörde, özellikle basında da öne çıkan, tabiri caizse “al beni”si çok daha fazla olan sistem ve bileşenler varken neden konnektör konusuna eğildiniz?
Vefa KUZU: Konnektörler, savunma ve havacılık sistemlerinin temel bileşenlerinden biri. Dünya genelinde, özellikle askeri standartlara uygun konnektörleri üreten sayılı firma bulunuyor ve bunların hepsi yurt dışında. Türk savunma ve havacılık sanayisi, son dönemde şunu gördü: Gizli ya da açık ambargolar veya tedarik zincirinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle konnektör tedarikinde aksamalar olabiliyor. Bu tabloda, diğer bileşenleriyle teknoloji harikası olan sistem ve platformlarınız, bir anda, küçük bir konnektör nedeniyle üretilemez hale gelebiliyor.
Türkiye’de, konnektör alanında önemli bir ihtiyaç olduğunu ve Türk firmalarının bu alanda henüz tam anlamıyla çözüm sağlayamadığını gördük. Nitekim NACE kodları üzerinden araştırma yaptığınızda, Türkiye’nin yıllık 175 milyon dolar civarında bir konnektör ithalatı olduğu gerçeğiyle karşılaşıyorsunuz.
Bu tabloda, konnektör alanında çalışmak, bizim için çok önemli 2 temel kriteri sağlayan bir iş alanı haline geldi. Birincisi, Türk savunma ve havacılık sanayisinin ihtiyaç duyduğu kritik bir bileşeni, yerli ve milli olarak sağlamak. İkincisi de Türkiye’de üretim yapılmayan bir alana girmek. Böylece çalışmalarımızı hızlandırdık ve bugünlere geldik.
MSI Dergisi: Türkiye’de, konnektör alanında daha önceden de bazı çalışmalar başlatılmıştı. Ancak anlattıklarınız, bunların hedeflerine tam anlamıyla ulaşamadığını ya da sektörün ihtiyaçlarını karşılayabilecek noktaya gelemediğini gösteriyor. Bu tabloda ARMSTO nasıl farkı yaratacak; başarıya nasıl ulaşacak?
Vefa KUZU: Bizim en büyük şansımız, arkamızda Kuzu Grup’un olması. Bir vizyonla ve bu vizyonu hayata geçirecek güçlü bir sermaye yapısı ile yola çıktık. Bu sayede de bir projeye bağlı kalmaksızın ya da ön siparişler almamız gerekmeden yatırımlarımızı yaptık.
ARMSTO, aynı zamanda güçlü bir kurumsal yapıya sahip bir şirket olma hedefiyle kuruldu. Bu kurumsal yapı, insanlara bağımlı olmayan bir yönetim şeklini de beraberinde getiriyor.
Bu ortamda, vizyonumuzu hayata geçirmek için hızlı bir tempoda çalışıyoruz. Kendimize güvenimiz tam, ürünlerimizi ortaya koymaya başlıyoruz ve bunların, hem Türkiye’de hem de yurt dışında çok başarılı olacağını biliyoruz.
Konnektör alanında çalışmak, bizim için çok önemli 2 temel kriteri sağlayan bir iş alanı haline geldi. Birincisi, Türk savunma ve havacılık sanayisinin ihtiyaç duyduğu kritik bir bileşeni, yerli ve milli olarak sağlamak. İkincisi de Türkiye’de üretim yapılmayan bir alana girmek. Böylece çalışmalarımızı hızlandırdık ve bugünlere geldik.
Prototip Ürünler, Kritik Testlerden Başarıyla Geçti
MSI Dergisi: ARMSTO’nun kuruluşundan çok daha önce Ar-Ge faaliyetlerine başladığınızı belirttiniz. Bu faaliyetleriniz nasıl bir noktaya ulaştı?
Vefa KUZU: ARMSTO’nun ilk ürünleri, mikro-D konnektörler olacak. Savunma ve havacılıkta, bileşenleri ne kadar küçültebilirseniz sistemleriniz ve platformlarınız da o kadar yüksek performans sağlayabiliyor. Mikro-D konnektörler, bu noktada kritik bileşenler haline geliyor. Biz de Ar-Ge çalışmalarımızı bu konnektör türü üzerine yoğunlaştırdık.
Tabii konnektörü ortaya koymak kadar bunların testlerden geçmesi de büyük önem taşıyor. Savunma ve havacılık uygulamalarında kullanılacak konnektörlerin geçmesi gereken 50’nin üzerinde test var. Şok ve titreşim gibi bazı testler ise bunların arasında en kritikleri olarak öne çıkıyor. Ortaya koyduğumuz prototip konnektörler, sektörümüzün önde gelen firmalarından biri tarafından bu kritik testlere tabi tutuldu ve bunları, başarıyla geçti. Böylece, Ar-Ge çalışmalarımızın doğru yolda olduğunu ve talep edilen ürünleri ortaya koyabileceğimizi ispat etmiş olduk.
MSI Dergisi: ARMSTO’nun bu faaliyetlerinin arkasında nasıl bir ekip var?
Vefa KUZU: ARMSTO, Kuzu Grup’un bir girişimi olarak yola çıktı. Hedefleri ve bu hedeflere nasıl ulaşılacağıyla ilgili yol haritasını ortaya koyarak 6 kişilik çekirdek bir ekip kurduk. Bu ekip; konunun teknik tarafına hakim, hem teknik hem de sektörel tecrübesi olan, koyduğumuz hedeflere inanan ve bu hedeflere ulaşmak için yoğun bir çalışmayı göze almış arkadaşlarımızdan oluşuyor. Kafamızdaki kurumsal yapıyı bu ekiple oturttuk. Çekirdek ekibimiz, aynı zamanda ARMSTO’nun hissedarları arasında yer alıyor.
Bu sağlam temel üzerine ekibimizi genişletiyoruz. Bu konudaki vizyonumuzda; gençlerin, yanımızda staj yaparak geniş bir bakış açısına sahip mühendisler olarak yetişmesi; Ar-Ge mühendislerimizin, gündeme gelen her konuyu hızlı ve esnek bir şekilde ele alarak günler mertebesindeki kısa sürelerde çözümler üretebilmesi var. Ar-Ge sistemimizi bu doğrultuda kuruyoruz. 2 yılın sonunda, büyük bir Ar-Ge ekibi oluşturmayı hedefliyoruz. Tabii bu iddialı ve zorlu bir hedef, diğer yandan küresel çapta rekabet etmek için de böyle bir yapıya kavuşmamız gerektiğinin bilincindeyiz.
ARMSTO’nun ilk ürünleri, mikro-D konnektörler olacak. Savunma ve havacılıkta, bileşenleri ne kadar küçültebilirseniz sistemleriniz ve platformlarınız da o kadar yüksek performans sağlayabiliyor. Mikro-D konnektörler, bu noktada kritik birleşenler haline geliyor. Biz de Ar-Ge çalışmalarımızı bu konnektör türü üzerine yoğunlaştırdık.
Yaklaşık 220 Milyon Liralık Yatırım
MSI Dergisi: Üretim altyapısı ve tesislerle ilgili yatırımlarınız nasıl bir noktaya ulaştı?
Vefa KUZU: Tesisimizi ASO 2. OSB’de kuruyoruz. Burada, 5.000 metrekare kapalı alana sahip bir fabrikamız olacak. Fabrikanın inşaatını tamamladık, içinin tamamlanmasıyla ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor.
ASO 2. OSB’nin, altyapısıyla ve sağladığı imkânlarla bizim için doğru adres olduğunu değerlendiriyoruz. Burada, hem kurumsal süreçlerimizi etkin bir şekilde yürütebileceğiz hem de ekibimiz için ulaşımın rahat olduğu, sosyal imkânların belli bir seviyede bulunduğu bir çalışma ortamı sağlayacağız.
Üretim altyapısıyla ilgili de çalışmalarımızı tamamladık ve en güncel teknolojiyi kullanan makine-teçhizatı sipariş ettik. Fabrikanın, 2023’ün ilk çeyreğinde üretime geçmesini hedefliyoruz.
MSI Dergisi: Yaptığınız yatırımın mali boyutu hakkında bilgi alabilir miyiz?
Vefa KUZU: Fabrika maliyetleri de dâhil olmak üzere yaklaşık 220 milyon liralık bir yatırım yaptık. Tabii bu bizim ilk yatırım maliyetimiz. Yatırımlarımız, fazlar halinde devam edecek. Bu konuda da planlarımız, yol haritalarımız hazır.
MSI Dergisi: ARMSTO nasıl bir istihdam yaratacak?
Vefa KUZU: Üretimle ilgili hedeflerimizi gerçekleştirebilmek için ilk aşamada 200 ila 250 arasında personelin görev yaptığı bir ekip büyüklüğüne ulaşacağımızı öngörüyoruz. 2 senelik süreç içinde de tam kapasiteye geçmemizle birlikte 700-800 kişilik bir istihdama ulaşmayı hedefliyoruz.
Yol Haritasında Mikro-D Ürün Ailesi ve Nano-D Konnektör Var
MSI Dergisi: Üreteceğiniz ürünlerle ilgili nasıl bir yol haritanız var?
Vefa KUZU: Mikro-D konnektörlerin çok sayıda çeşidi bulunuyor. Bununla birlikte dünya genelinde, 64 farklı konnektör, en yaygın kullanılanlar olarak öne çıkıyor. Biz de ürün ailemizi, bu 64 farklı türü kapsayacak şekilde kurguladık. Bu ürün çeşitliliğine kısa sürede ulaşmayı hedefliyoruz.
Ar-Ge konusunda önemli kabiliyetlere sahip olmamız, aynı zamanda siparişe özel konnektör geliştirmemizin ve üretmemizin önünü açacak. Dolayısıyla ARMSTO, özel ihtiyaçları olan kuruluşların da başvuracağı bir adres olacak.
Daha uzun vadeli baktığımızda, hedefimizde nano-D konnektörler bulunuyor. Hem Ar-Ge hem de üretim altyapılarımızla bu alanda da hızlı ilerliyoruz.
MSI Dergisi: Ürünlerinizle ilgili sektör firmalarıyla temaslarınız oldu mu?
Vefa KUZU: Son dönemde, sektörde birlikte çalışmayı hedeflediğimiz kuruluşlarla bir araya gelebileceğimiz en önemli etkinlik, 25-28 Ekim 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen SAHA EXPO fuarı oldu. SAHA EXPO’da, 3 gün boyunca birçok temasta bulunduk. Üretimini tamamladığımız ürünlerimizi, yaklaşık 1.000 sektör profesyoneli inceledi. Çok iyi geri dönüşler aldık. Ürünlerimizin kalitesi çok beğenildi. Hatta yurt dışına satışa yönelik temaslar da yaptık ve distribütörümüz olmak isteyen kuruluşların taleplerini aldık. Tüm bu geri dönüşler, doğru yolda olduğumuzu bize bir kez daha gösterdi.
Kaliteli ürünü, kısa sürelerde ve maliyet-etkin olarak teslim edebilmemiz, bizi hem yurt içinde hem de yurt dışında rekabette öne çıkartacak. Ar-Ge kabiliyetlerimiz ve üretim altyapımızla bu rekabete hazır olduğumuzu gururla ifade edebilirim. ARMSTO’yu, kısa sürede, konnektör alanında, dünyanın sayılı şirketlerinden biri haline getireceğiz.
Kalite, Kısa Teslimat Süresi ve Maliyet-Etkinlik
MSI Dergisi: Kısa ve orta vadede ARMSTO’nun, Türk savunma ve havacılık sektörüne nasıl katkılarda bulunmasını hedefliyorsunuz?
Vefa KUZU: ARMSTO’nun kuruluş aşamasında, yurt dışından sipariş edilen konnektörlerin teslim sürelerinin 6-7 ayı bulabildiğine; hatta bazı durumlarda ihracat izni alınamadığı için teslim edilemediğine ve bu sebeplerle projelerin geciktiğine dair çeşitli duyumlarımız oldu. Sektöre yapacağımız en önemli katkılar da tam bu konularda olacak. Sektöre, kalite konusunda, şu anda kullanmakta olduğu konnektörlerden geride kalmayan, hatta onları geçen ürünleri, hem çok daha kısa teslimat sürelerinde hem de daha maliyet-etkin bir şekilde teslim edeceğiz. Hedefimiz, sipariş aldıktan sonra 3-4 hafta içinde teslimatı gerçekleştirmek.
MSI Dergisi: Daha geniş bir perspektifte, hem yurt içinde hem de yurt dışında, sizi rekabette öne çıkaran noktalar neler olacak?
Vefa KUZU: Kaliteli ürünü, kısa sürelerde ve maliyet-etkin olarak teslim edebilmemiz, bizi hem yurt içinde hem de yurt dışında rekabette öne çıkartacak. Ar-Ge kabiliyetlerimiz ve üretim altyapımızla bu rekabete hazır olduğumuzu gururla ifade edebilirim. ARMSTO’yu, kısa sürede, konnektör alanında, dünyanın sayılı şirketlerinden biri haline getireceğiz.
MSI Dergisi: Bu noktada, ihracat ile ilgili hedeflerinizi sizden dinleyebilir miyiz?
Vefa KUZU: Bizim faaliyet alanımızda, ihracat, yurt dışındaki distribütörlükler üzerinden gerçekleşiyor. Biz de rekabette farkımızı ortaya koyan teslimat hızı gibi konularda beklentilerimizi karşılayacak, güvenilir ve ülkelerinde bilinirliği yüksek distribütörlerle yola çıkacağız. Bu konuda temaslarımız ve çalışmalarımız devam ediyor.
İhracat ile ilgili faaliyetlerin bir ayağı da yurt dışı fuar katılımları. Bu konuda da faaliyetlerimizi planladık, yol haritamızı çizdik. İlk fuar katılımımızı, 15-18 Kasım tarihlerinde, electronica 2022 ile gerçekleştirdik. Orada da güzel geri dönüşler aldık.
Tüm bu faaliyetlerimiz sonucunda, orta vadede, ciromuzun yüzde 70’ini ihracattan elde etmeyi hedefliyoruz.
MSI Dergisi: Ürünleriniz yerlilik oranı ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Vefa KUZU: Tüm yatırımlarımızı, konnektörlerin her şeyini kendi bünyemizde üretecek şekilde kurguladık. Özellikle hammadde ile ilgili tedarik zincirimizi de yurt içinden alım yapacak şekilde kurduk. Yerlilik konusunda da çok iddialıyız ve konnektörlerimizde yüzde 100 yerliliği hedefliyoruz.
Ürettiğimiz konnektörlerin kullanıldığı tüm projelerde yer almak istiyoruz. ARMSTO’nun oyuna girmesiyle Türk savunma ve havacılık sektörünün bir daha yurt dışından konnektör almaya ihtiyaç duymayacağı bir noktaya ulaşmasını hedefliyoruz. Türk savunma ve havacılık sanayisi büyük bir şey başardığında, belki gizlilik gibi nedenlerle açıklayamayacak olsak da “Biz de oradayız!” demek ve bu gururu yaşamak istiyoruz.
Odak, Savunma ve Havacılık Sektörü
MSI Dergisi: ARMSTO, sivil pazarlara yönelik ürünler de sunacak mı?
Vefa KUZU: İlk aşamada sunacağımız mikro-D konnektörler, büyük oranda savunma ve havacılık sektöründe kullanılıyor. Savunma ve havacılık dışında medikal alanında da mikro-D konnektörler tercih edilebiliyor. Bu tabloda, mikro-D konnektör özelinde, ana odağımız savunma ve havacılık sektörü olacak. Bununla beraber, sivil pazarlara yönelik ürünler ortaya koymak da aklımızın bir köşesinde yer alıyor. Özellikle savunma ve havacılık sektörünün ihtiyaçlarını karşılar hale geldiğimiz bir noktada, örneğin otomotiv sektörüne yönelik konnektörler de geliştirmek ve bunları kullanıma sunmak, bir hedef haline gelebilir. Gerek Ar-Ge gerekse üretim kabiliyetlerimizle diğer sektörlere de hizmet verebilecek bir altyapıya sahibiz.
MSI Dergisi: ARMSTO’nun, konnektör dışında faaliyet alanları da olacak mı gelecekte?
Vefa KUZU: Bu aşamada, “Planlarımızda, yol haritamızda şöyle bir konu yer alıyor.” diyebileceğim bir faaliyet alanı bulunmuyor. Bununla beraber şunu çok açık ve net olarak ifade edebilirim: ARMSTO’nun savunma ve havacılık sanayisine olan ilgisi, desteği ve yatırımları son bulmayacak. Eğer gözümüze, Türkiye’nin yeterli bir noktaya gelemediği başka bir ihtiyaç alanını kestirirsek o alana da girmeyi ciddi olarak düşünürüz. Tabii ki bu alanda herhangi bir yatırımın yapılmamış olması da bizim için önemli bir kriter olmaya devam edecek.
Hedef, “Biz de Oradayız!” Demek
MSI Dergisi: ARMSTO, önümüzdeki dönemde hangi projelerde görev almayı hedefliyor?
Vefa KUZU: Bu konudaki hedefimiz çok net: Ürettiğimiz konnektörlerin kullanıldığı tüm projelerde yer almak istiyoruz. ARMSTO’nun oyuna girmesiyle Türk savunma ve havacılık sektörünün bir daha yurt dışından konnektör almaya ihtiyaç duymayacağı bir noktaya ulaşmasını hedefliyoruz. Türk savunma ve havacılık sanayisi büyük bir şey başardığında, belki gizlilik gibi nedenlerle açıklayamayacak olsak da “Biz de oradayız!” demek ve bu gururu yaşamak istiyoruz.
Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılar bir noktaya geldiğimizde ise yurt dışına yönelik faaliyetlerimizi, gündemimizin daha üst sıralarına alacağız.
MSI Dergisi: ARMSTO’nun IDEF 2023 standında, sektörü neler bekliyor olacak?
Vefa KUZU: IDEF’in gerçekleştirileceği tarihlere kadar ARMSTO’nun ilk ürünlerinin kullanıma girmiş olacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla IDEF’te, ziyaretçilerimizi, ürünlerimizle ve üzerinde konuşabileceğimiz somut projelerle karşılamayı hedefliyoruz.
IDEF’te, bizi henüz duymamış olan ya da duymuş ancak yakından tanıma fırsatı bulamamış olan sektör paydaşlarımızla bir araya gelmek istiyoruz. Onlara ürünlerimizi ve test sonuçlarımızı göstereceğiz ve yeni iş birliklerini başlatacağız.
MSI Dergisi: ARMSTO’yu nasıl gelecek bekliyor?
Vefa KUZU: Kurguladığımız fabrika düzeninde, 3 vardiya olarak çalışıldığında, aylık ortalama 100.000 adet konnektör üretebilecek kapasiteye sahibiz. Bu da yılda 1.200.000 adetlik bir üretim hacmine karşılık geliyor ve Türkiye’nin ihtiyacını karşılıyor. Hedefimiz ise 5 yıl sonra, bu fabrikada ya da yapacağımız yeni yatırımlarla birlikte, genel kapasitemizin, aylık 250.000-300.000 bandına ulaşması. Böylece, dünya genelinde de önemli bir oyuncu haline gelmek. Tabii bunlar çok büyük sayılar ve ciddi altyapılar ve yatırımlar gerektiriyor. Zamanı geldiğinde bu planlarımızın hepsini hayata geçirebilecek sermaye gücümüz de var.
Ben, girişimci bir insanım ve girişimciliği önceleyen biri olarak, hiçbir zaman paranın peşinde koşmadım. Ama günün sonunda, ulaştığınız ciro ve kârlılık rakamları, hedeflerinizi elde edip edemediğinizin en büyük göstergesi oluyor. Bu girişimde kendime koyduğum hedef ise 5 yıl içinde, ARMSTO’nun yıllık 200 milyon dolar ciro yapan bir şirket olması.
MSI Dergisi: Eklemek istediğiniz başka bir konu var mı?
Vefa KUZU: ARMSTO’yu, herhangi hazır bir projeyi almak ya da bir ana yüklenicinin tedarikçisi olup gelirlerimizin önemli bölümünü ondan elde etmek amacıyla kurmadık. Ürünlerimize olan ihtiyacın ve ürünlerimizin gücünün farkındayız. Önceliğimiz, ülkemizdeki ihtiyaçların karşılanması. Kendimize ve ürünlerimize çok güveniyoruz. 1-1,5 yıl içinde ulaşacağımız noktada da ülkemizde konnektör konusunda herhangi bir problemin kalmayacağını öngörüyoruz. Ardından da ihracata yönelmeyi ve bu alanda, dünyanın önde gelen firmalarından biri olmayı hedefliyoruz. Eminim ki sizlerle yapacağımız gelecek yılki söyleşide, bu hedeflere ulaştığımızı da gururla ifade edeceğim.
Kuzu Grup Yönetim Kurulu Üyesi ve ARMSTO Yönetim Kurulu Başkanı Vefa Kuzu’ya, zaman ayırıp sorularımızı cevaplandırdığı ve verdiği bilgiler için, okuyucularımız adına teşekkür ediyoruz.